Βραβεία

Ο Ανδρέας Αναγνωστάκης υπήρξε ο πρώτος Καθηγητής Οφθαλμολογίας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού Πανεπιστημίου Αθηνών και σημάδεψε με τον χαρακτήρα και το επιστημονικό του έργο το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Η σπουδαία γνώση του και η κλινική του εμπειρία, αποκτήθηκαν ως έναν βαθμό κατά την διάρκεια των μεταπτυχιακών του σπουδών στο Παρίσι και το Βερολίνο, όπου παρακολούθησε μαθήματα επί δύο συναπτά έτη. Ο διάσημος γιατρός πέτυχε την τελειότητα στην ιατρική επιστήμη, ενώ ήταν υπό την καθοδήγηση των διάσημων οφθαλμιάτρων του εν λόγω αιώνα Desmarres, Sichel και Von Graefe, χάρη στην υποτροφία που του δόθηκε από την Ελληνική κυβέρνηση το 1852.

Διορίστηκε ως Καθηγητής στην Αθήνα το 1856 και διατήρησε την θέση του μέχρι τον θάνατό του, 41 χρόνια αργότερα. Το 1854 δημοσίευσε ένα άρθρο στα γαλλικά (Essai sur l’ exploration de la rétine et des milieux de l’ oeil sur le vivant, au moyen d’ un nouvel ophthalmoscope), στο οποίο περιέγραψε την εφεύρεση ενός απλουστευμένου οφθαλμοσκόπιου, που χρησιμοποιούσε μόνο ένα διάτρητο κοίλο κάτοπτρο. Αυτή ήταν η πρώτη εργασία στα γαλλικά για το οφθαλμοσκόπιο και είχε μεγάλη απήχηση στον οφθαλμολογικό κόσμο εάν λάβουμε υπόψη μας ότι το δικό του οφθαλμοσκόπιο πουλήθηκε σε 800 οφθαλμιάτρους μέσα σε λίγους μήνες.

Οι αριθμοί αυτοί είναι εξαιρετικά μεγάλοι για την εποχή εκείνη, ιδίως λόγω του γεγονότος ότι το πρώτο οφθαλμοσκόπιο είχε εισαχθεί μόλις τρία χρόνια πριν από την τροποποίηση του Αναγνωστάκη από τον Hermann von Helmholtz.

Το 1899 ο οφθαλμίατρος Αλέξιος Τράντας κατάφερε να παρατηρήσει in vivo τη γωνία του προσθίου θαλάμου σε ένα μάτι με μεγακερατοειδή, χρησιμοποιώντας άμεση οφθαλμοσκόπηση σε συνδυασμό με δακτυλική πίεση στο σκληροκερατοειδές όριο. Ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον όρο «γωνιοσκοπία» και το 1900 περιέγραψε την εικόνα της γωνίας φυσιολογικής και μη, σημειώνοντας περιπτώσεις πυκνής χρώσης του διηθητικού ηθμού, ιριδικών προβολών και κυκλοδιάλυσης. Σχεδόν επί δύο δεκαετίες, ο Τράντας κατέγραφε πολύτιμες κλινικές παρατηρήσεις σχετικά με την εμφάνιση της γωνίας σε διάφορες παθήσεις, με αποτέλεσμα να αναγνωρισθεί το 1948 από την Βελγική Οφθαλμολογική Εταιρεία ως «πατέρας της γωνιοσκοπίας».

Ο Αλέξιος Τράντας γεννήθηκε στην Ήπειρο το 1867 και σπούδασε Ιατρική στην Αθήνα, όπου το 1891 απέκτησε και το διδακτορικό του υπό την επίβλεψη του φημισμένου καθηγητή Ανδρέα Αναγνωστάκη. Μεταξύ 1891 και 1893 μετεκπαιδεύθηκε στο Παρίσι υπό τον Φωτεινό Πανά, τους Louis de Wecker και Xaver Gelezowski. Το 1894 ίδρυσε Οφθαλμολογική κλινική στο μεγάλο Ελληνικό νοσοκομείο Κωνσταντινούπολης «Άγιος Γεώργιος», την οποία διεύθυνε μέχρι το 1922. Από το 1924 ήταν επικεφαλής στο θεραπευτήριο του Αγίου Σπυρίδωνος στον Πειραιά.

Το έργο του καλύπτει μεγάλη έκταση οφθαλμολογικών θεμάτων. Μελέτησε κυρίως τα οφθαλμικά συμπτώματα σε συστηματικές παθήσεις (π.χ. λέπρα, σύφιλη) και περιέγραψε τις υποκίτρινες εναποθέσεις του επιπεφυκότα πέριξ του σκληροκερατοειδούς ορίου ως παθογνωμονικές της εαρινής αλλεργικής επιπεφυκίτιδας, γνωστές μέχρι και σήμερα ως κηλίδες του Τράντα.